Bạn đã bao giờ gặp tình trạng cây bị úng nước, rễ thối dù đã chăm sóc cẩn thận? Một giải pháp hiệu quả chính là sử dụng viên đất nung (sỏi nhẹ) – loại giá thể giúp cải thiện độ thoáng khí, giữ ẩm vừa phải và góp phần bảo vệ bộ rễ cây. Nhưng viên đất nung có thật sự phù hợp với mọi loại cây không?
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về đặc tính, cách sử dụng hiệu quả và nhóm cây thích hợp với giá thể đặc biệt này!
Viên đất nung (sỏi nhẹ) là gì?
Viên đất nung, thường gọi là sỏi nhẹ (tên tiếng Anh: LECA – Light Expanded clay aggregate ), loại giá thể trồng cây được sản xuất từ đất sét nung ở nhiệt độ cao (khoảng 1100 – 1200°C). Quá trình nung làm cho lõi viên đất có kết cấu rỗng (dày đặc hơn tổ ong), tăng khả năng giữ ẩm và thông khí.
Đặc tính vật lý và hoá học của viên đất nung
Đặc tính vật lý
- Nhẹ, xốp: Giúp tăng tính thông thoáng cho giá thể.
- Khó bị phân hủy: Khác với xơ dừa hay mùn cưa, viên đất nung không bị hoai mục theo thời gian.
- 排水性が良い: Tránh tình trạng úng nước gây thối rễ.
- Giữ ẩm vừa phải: Cung cấp độ ẩm cho rễ mà không gây ngập úng.
Đặc tính hóa học
- Trơ, không chứa mầm bệnh: Đã được nung ở nhiệt độ cao nên không mang vi khuẩn, nấm gây hại.
- Không ảnh hưởng đến pH của đất: Phù hợp với nhiều loại cây.
Công dụng của viên đất nung (sỏi nhẹ)
- Tăng tính thoát nước cho giá thể, giúp hạn chế tình trạng thối rễ.
- Làm lớp lót đáy chậu giúp ngăn chặn tình trạng úng nước.
- Sử dụng trồng thuỷ canh hoàn toàn, thay thế giá thể trồng truyền thống.
- Giữ ẩm tự nhiên cho cây trong chậu hoặc vườn.
- Làm lớp phủ trang trí giúp giữ ẩm, ngăn bốc hơi nhanh.
Ưu nhược điểm của viên đất nung so với các loại giá thể trồng kiểng khác
Viên đất nung (sỏi nhẹ) thật sự thích hợp cho loại cây gì? Vì sao?
Viên đất nung đặc biệt phù hợp với các nhóm cây sau:
- Cây kiểng lá, cây nội thất (Monstera, Philodendron, Alocasia, Anthurium): Các loại cây này ưa ẩm nhưng cần thoát nước tốt, viên đất nung giúp duy trì độ ẩm mà không gây úng.
- Cây trồng thuỷ canh (Trầu bà, Lan ý, Bàng Singapore): Viên đất nung giúp cố định rễ, tạo môi trường ổn định khi kết hợp với dung dịch dinh dưỡng.
- Cây bonsai, cây có bộ rễ nhỏ: Viên đất nung giúp thoát nước nhanh, hạn chế rễ bị ngập úng. Tuy nhiên, cần chọn loại có kích thước nhỏ (3-5mm) để phù hợp với bộ rễ.
- Cây trồng ban công, sân thượng: Những cây này thường chịu tác động của thời tiết, viên đất nung giúp duy trì độ ẩm mà không gây thừa nước.
注記： テラコッタ không phù hợp với xương rồng, sen đá hay các loại cây mọng nước, do kích thước viên lớn, không phù hợp trộn đất trồng cây hay lót đáy chậu.
Lời khuyên khi sử dụng viên đất nung
- Chọn kích thước viên đất nung phù hợp: Cây có rễ nhỏ cần viên đất nung kích thước nhỏ, trong khi cây lớn có thể dùng loại to hơn.
- Kết hợp với các giá thể khác: Để tăng hiệu quả giữ ẩm, có thể trộn viên đất nung với xơ dừa, than bùn hoặc đất mùn.
- Bổ sung dinh dưỡng định kỳ: Vì viên đất nung không chứa dinh dưỡng, cần bón phân hoặc dùng dung dịch thủy canh để đảm bảo cây phát triển khỏe mạnh.
Top 5 cách sử dụng viên đất nung hiệu quả
1. Lót đáy chậu
Dùng một lớp viên đất nung dày 3-5 cm ở đáy chậu để tạo lớp thoát nước, tránh tình trạng đọng nước gây thối rễ.
2. Trộn với giá thể
Trộn viên đất nung với đất trồng theo tỷ lệ 20-30% để tăng độ tơi xốp, giúp rễ phát triển khỏe mạnh.
3. Trồng thuỷ canh
Viên đất nung có thể được sử dụng hoàn toàn để trồng cây thuỷ canh, giúp cố định rễ cây và cung cấp độ ẩm vừa đủ.
4. Trồng aquaponics
Trong hệ thống aquaponics, viên đất nung giúp giữ ẩm cho rễ cây và tạo môi trường lý tưởng cho vi sinh vật có lợi phát triển.
5. Phủ bề mặt
Sử dụng viên đất nung phủ lên mặt chậu giúp giữ ẩm, hạn chế bốc hơi nước và tạo tính thẩm mỹ cao.
Lựa chọn viên đất nung nào phù hợp?
Thị trường có khá nhiều loại viên đất nung như viên đất nung Thái Lan, viên đất Đài Loan,… trong đó viên đất nung Việt Nam sản xuất được Đặng Gia Trang thương mại với thương hiệu ファーム phổ biến hơn.
Ngoài ra, hiện nay trên thị trường có loại giá thể Seramis – được người dùng gọi là viên đất nung cao cấp dần phổ biến và được nhiều người tin dùng. Seramis cũng được sản xuất từ hạt đất sét (nguyên liệu khá giống với viên đất nung).
Viên đất nung là một loại giá thể hữu ích, phù hợp với nhiều loại cây trồng từ 葉 đến cây thủy sinh. Tuy nhiên, không phải loại cây nào cũng thích hợp sử dụng. Khi biết cách lựa chọn và sử dụng đúng cách, bạn sẽ giúp cây phát triển khoẻ mạnh hơn. Nếu bạn đang tìm kiếm một loại giá thể bền vững, dễ sử dụng và an toàn cho cây, viên đất nung chính là lựa chọn lý tưởng. Hãy thử áp dụng ngay hôm nay để thấy sự khác biệt nhé!
